3 Mayis 2003

Aşağıda ek de 4 Ekim 2002 yılında zamanın Bayındırlık Bakanı’nın basına akseden ve İstanbul Belediyesi ve JICA kurumu arasında yapılan İstanbul Deprem senaryosu çalışmasına atfen halkı korkutmak ve kredi kapmak amaçlı olarak sunmasından sonra yazılmış ve Deprem Bilgi Platformu’nda (*) yayınlanmıştı. Son depremle birlikte, önceki hükümet bakanının sarf ettiği basina yansimiz sozlerinden disa vurmus politik yaklaşımınin yeni hükümet tarafından süratle terkedilmesi gerekir.

Maalesef deprem tehlikesi büyük olan ülkemizde deprem çalışmaları oldukça sınırlı ve yetişmiş deprem bilimcilerimiz ise azdır. Başta hükümet olmak üzere herkes ülkemizin bir deprem ülkesi olduğunu kabul ediyorsa, yapılacak iş yetişmiş deprem bilimcileri ülkemizde çalışmaya teşvik etmektir. Mesela bizde ki Kuzey Anadolu Fay Zonu’nun bir kopyası olan San Andreas Fayı’na sahip Amerika Deprem Servisi kendi bünyesinde ki elemanlarını desteklemenin dışında 6 milyon dolarlık bir bütçeyi ‘Deprem Zararlarını Azaltma Programı’ çerçevesinde tüm dünyadan Amerika’nın deprem sorununu ve başta en büyük deprem tetikçisi Kaliforniya’da ki fayları çalışmaları için ayırmaktadır. Böylece veri kalitesi yüksek ulusal veri tabanları herkese açık olan Amerika yılda 6 milyon doları da çalışmak isteyen işini bilen herkese proje çerçevesinde açmakta ve ülkesinin deprem sorunu hakkında yetişmiş dünya da ki seçkin bilim adamlarını ülke soruna çekmeye çalışmaktadır.

Amerika’nın bu akılcı ve kendi deprem sorununa vermiş olduğu proje desteği ile çözmeye çalışması dünyanın bir çok ülkesinde ki doktora konularının Kaliforniya fayları üzerinde yoğunlaşmasına neden olmuştur. Buna bir örnek olarak Amerika Deprem Cemiyeti başkanı ama Kanada’nın Carlington Üniversitesi Profesörlerinden Gail Atkinson’dur. Kendisi şu ana kadar yaklasik 10 yillik bir donemde toplam 6 milyon dolarlık bir krediyi tek başına Amerika Yerbilimlerine sunmuş olduğu projelerden sağlamıştır. Sağlanan bu paralarla onlarca yetiştirmiş olduğu talebeler Amerika’nın Deprem Sorunu anlamaya ve deprem zararlarını azaltmaya çalışmıştır.

Sorunun çözümü ve meşhur olmak için başkalarının yaptığı çalışmaları anlamaya çalışıp oradan şu kadar yıldır deprem olmuyordu, şu kısmı kırılmamıştı yada burada şu büyüklükte deprem olacak gibi yapmış olduklara herhangi bir uluslar arası yayına ve bitirilmiş projeye dayanmayan medya sismologlarinin etkisinden ülkemizin bir an önce kurtarılması ve paranın musluğunu bu isi bile dunya'da ki yetismis deprem sismologlarina açması gerekir.

Aklın yolu bir olduğuna göre yukarıda Amerikalıların yapmış oldukları uygulamadan hareketle yapılmak öneriler:
a) En az 6 milyor dolar kredi deprem çalışmalarına ayrılmalıdır
b) Projeler tüm dünya’dan herkeze açık olmalı ve projelendirilmenin dili ingilizce olmaldır
c) Yayınları ile konularında haklı bir şöhrete sahip kişilere bu projeler para karsiligi inceletilmeli ve bir an
önce kendi deprem sorunumuza seçkin dünya’da ki bilim adamları çekilmelidir
d) Proje sonuçları yayınlanmalı ve basınımızın projeye dayalı bilgileri aktarması teşvik edilmelidir

Doçent Doktor Ali Osman Öncel
Kanada Yerbilimleri Servisi